Her yıl 12 Ekim Dünya Artrit Günü olarak kabul edilmektedir. Romatoid Artrit hastalığı hakkında bilinmesi gerekenler şunlardır:
Artrit, eklemleri etkileyen ağrılı rahatsızlıkları tanımlamak için kullanılan bir terimdir. 200’den fazla artrit türü vardır. En yaygın görülen türleri osteoartrit ve romatoid artrittir.
Tüm artritlerde görülen belli başlı ortak belirtiler; tutukluk, ağrı, şişme ve eklem hareketlerinin kısıtlanmasıdır.
Artrit genelde yaşlılarda görülmekle birlikte gençleri de etkileyebilmektedir. Yaklaşık 1000 çocuktan birinde artrit görülmektedir.
ROMATOİD ARTRİT NEDİR?
Romatoid Artrit (RA), iltihaplı romatizmadır ve en sık görülen mikropsuz iltihabi eklem hastalığıdır. Romatoid Artrit, simetrik eklem tutulum paterni ile karakterize olan ve sebebi bilinmeyen kronik, sistemik, enflamatuar bir bozukluktur.
Patolojisinin ana bölgesi eklemlerin sinovyumudur (eklem zarı). Ayrıca kıkırdak, kemik, tendon ve bağlarda da hasar oluşabilir. Sinovyal dokular iltihaplanarak çoğalır, kemiği, kıkırdağı ve bağları saran kalın bir zar (pannus) oluşturur. Bu da bölgede hasar ve deformitelere (eklem şekil bozukluklarına) yol açar. Genellikle vücudun her iki tarafında simetrik tutulum görülür.
ROMATOİD ARTRİT NASIL BAŞLAR?
Romatoid Artrit genelde eklemlerde ağrı, şişkinlik gibi semptomlarla başlar. Hastalık haftalar veya aylar içinde tutulan eklem sayısının artışıyla ilerleyebilir. Birkaç hafta veya ay içinde simetrik dağılım göstermesi tipiktir.
ROMATOİD ARTRİTTEKİ SİMETRİK TUTULUM NE ANLAMA GELİR?
Simetrik tutulum, vücudun her iki tarafında benzer eklemlerin etkilenmesi anlamına gelir. Yani sağ ve sol tarafta aynı eklemler tutulur.
ROMATOİD ARTRİT HASTALARINDA TİPİK LABORATUVAR BULGULARI NELERDİR?
Tanı açısından Romatoid Faktör (RF) ve Anti-siklik sitrülinli peptid (Anti-CCP) antikoru pozitifliği önemlidir. Özellikle Anti-CCP testi, Romatoid Artrit için %98 oranında spesifiktir.
Ayrıca aktif Romatoid Artrit hastalarında eritrosit sedimantasyon hızı (ESR) ve C-Reaktif Protein (CRP) değerlerinde yükseklik görülür.
ROMATOİD ARTRİTTE EKLEM DIŞI BELİRTİLER NELERDİR?
Bu belirtiler ekstra-artiküler belirtiler olarak adlandırılır. Yüksek veya kronik ateş, lenf bezi şişkinliği, kilo kaybı, halsizlik, cilt lezyonları, göz iltihabı, kalp, akciğer ve nörolojik sistem tutulumları görülebilir.
ROMATOİD ARTRİT NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Hastalığı temelden yok etme şansımız yoktur. Kullanılan tedavi yöntemleri, iltihaplı romatizmayı ve eklem hasarını azaltmaya yöneliktir.
İltihabı kontrol altına almak için uzun etkili ilaçlar kullanılır. Ayrıca 1998 yılından bu yana uygulanan enjeksiyon ve enfüzyon tedavileri, son 15 yılda etkileriyle önem kazanmıştır.
Bu ilaçların tümü düzenli aralıklarla takip edilmeli ve gerekli kan tahlilleri yapılmalıdır.
Tedavi, hastaya özel planlanır; hastalığın şiddeti, eşlik eden sağlık problemleri ve bireysel ihtiyaçlar dikkate alınır.
Özellikle akut alevlenme dönemlerinde ilgili eklemlerin dinlendirilmesi önerilir. Akut dönem dışında, hastanın kendini iyi hissettiği zamanlarda dengeli egzersizler faydalıdır.
Eklemlerin fonksiyonlarının korunmasında ve deformitelerin engellenmesinde, “splint” adı verilen basit atel ve cihazlardan yararlanılabilir.
DEFORMİTELERİ ÖNLEMEK İÇİN UYGULANABİLECEK BAZI KURALLAR
İş yaparken küçük eklemlerden çok büyük eklemleri kullanmaya dikkat edin. Örneğin; kapıyı elinizle değil kolunuzla itin, kavanozu parmaklarınızla değil elinizle açın.
Yükü tek bir eklem yerine birden fazla ekleme dağıtmaya çalışın. Örneğin; bir kitabı kaldırırken bir değil iki elinizi kullanın.
Eklemlerinizi en “doğal” pozisyonunda kullanmaya özen gösterin. Aşırı bükme ve zorlanmalardan kaçının.
Bazı hastalarda deformiteleri düzeltmek, ağrıyı azaltmak veya eklemleri yeniden kullanabilir duruma getirmek amacıyla cerrahi müdahale gerekebilir.
Tedavi sürecinin tüm aşamalarında hekim ve hasta arasında sıkı bir iş birliği gereklidir.
