Şirketten yapılan açıklamaya göre, Kaspersky, Mayıs 2024'ten Nisan 2025'e kadar dönemi kapsayan analizi eşliğinde, çocukların dijital ilgi alanlarına ilişkin yıllık raporunu yayımladı.
Çocuklar, zamanının önemli bir kısmını çevrim içi ortamlarda geçirirken, ebeveynler için çocuklarının dijital alanda nelere dikkat ettiği, ne aradığı, hangi platformları kullandığı ve hangi trendlerin ilgi ve davranışlarını etkilediğini anlamak, daha önemli hale geliyor. Her yıl çıkan yeni dijital trendler, çocukların dünyayı keşfetme şeklini şekillendiriyor.
Rapor göre, çocukların yapay zeka araçlarına ilgisi arttı. 2023-24 döneminde en çok kullanılan ilk 20 uygulama arasında yapay zeka uygulaması yer almazken, 'Character.AI' ise bu yıl listeye girerek çocukların yapay zekayı dijital yaşamlarına aktif olarak entegre ettiğini gösterdi.
Çocukların arama sorgularının yüzde 7,5'inden fazlasını, ChatGPT, Gemini ve özellikle, kullanıcıların kurgusal veya gerçek karakterleri taklit eden botlar oluşturmasına veya bunlarla etkileşime girmesine olanak tanıyan platform Character.AI oluşturdu. 2023-2024 raporunda yapay zekayla ilgili sorgular, tüm aramaların yüzde 3,19'una denk geliyordu.
Chatbot etkileşimleri, bazı riskler de barındırıyor. Bazı botlar, özellikle diğer kullanıcılar tarafından oluşturulduğunda veya özelleştirildiğinde, çocukları duygusal olarak yoğun içeriğe, yanlış bilgilere veya yaşlarına uygun olmayan temalara maruz bırakabiliyor. Bu platformlar, genellikle kullanıcı tarafından oluşturulan içeriğe dayandığından ve sıkı denetimlerden yoksun olabileceğinden, çocuklarla yapay zeka araçlarını nasıl kullandıkları hakkında açıkça konuşmak ve Kaspersky Safe Kids gibi aileleri bu konuda bilinçlendiren dijital ebeveynlik uygulamaları kullanmak, önem arz ediyor.
Türkiye'deki popüler Android uygulamalarında en çok zaman geçirilenler arasında YouTube (yüzde 34), Instagram (yüzde 13), WhatsApp (yüzde 13) ve Brawl Stars (yüzde 9) öne çıkıyor. Character.AI ise 16. sırada yer alarak çocukların zamanının yaklaşık yüzde 1'ini kaplıyor.
'Memler', bu yıl yapılan aramaların küçük bir bölümünü oluşturmasına rağmen çocuklarda dijital kültürün bir başka katmanını ortaya koyması açısından önemli bulunuyor. Popüler memlerin çoğu 'brainrot' olarak adlandırılan ve kısa videolar aracılığıyla yayılan absürt, kasıtlı ve kaotik mizah türüne giriyor.
Analistlerin dikkatini çeken yeni uygulamalar arasında, müzik ve görsel etkileşimi harmanlayan ritim tabanlı tarayıcı oyunu 'Sprunki' de yer alıyor. Bu oyunda, oyuncuların hızlı tempolu seslere senkronize vuruşlarla tepki vermesi gerekiyor. Bu da deneyimi, hem sürükleyici hem de fiziksel olarak ilgi çekici hale getiriyor. Parlak, karikatürize tasarımı ve bağımlılığa yol açabilen oynanışı, oyunu genç kitleler arasında giderek daha popüler hale getiriyor.
Çocuklar arasında en yaygın çevrim içi etkinlik ise Google'da video izleme platformlarını aratmak oldu. Tüm sorguların neredeyse yüzde 18'i, video izlemeyle ilgili gerçekleşti. YouTube, geçen yıla oranla yüzde 28,13'ten 29,77'ye yükselerek favori Android uygulaması olmaya devam etti. WhatsApp, TikTok'u (yüzde 12,76) geride bırakarak yüzde 14,72 ile ikinci sıraya yüksedi.
Video içeriği ve oyunlar da çocukların arama davranışlarında popüler konular olmaya devam etti. Netflix, Twitch ve Disney+ gibi platformlar bu alanda popülerliğini sürdürdü. Bu eğilim, Kaspersky'nin eğlence platformlarının siber suçlular için nasıl hedef haline geldiğini gösteren son yayın raporundaki bulguları da yansıtıyor. Çocuklar, oyun dünyasında Roblox, Minecraft ve giderek artan bir şekilde, genellikle basit, hızlı tempolu ve bir tarayıcıdan erişilebilen, yüzlerce ücretsiz oyun sunan tarayıcı tabanlı portal Poki'yi tercih etmeye devam etti.
'ÇOCUKLAR ARASINDA DİJİTAL KÜLTÜR HIZLA GELİŞİYOR'
Açıklamada görüşlerine yer verilen Kaspersky Gizlilik Uzmanı Anna Larkina, bu yılki trendlerin, çocuklar arasında dijital kültürün ne kadar hızlı geliştiğini gösterdiğini belirtti.
Çocukların yapay zeka botlarıyla sohbet ettiğine veya hiç bilinmeyen bir İtalyan mem şarkısını mırıldandığına değinen Larkina, 'Ancak her trendin arkasında, bir bağlantı kurma şansı var. Ebeveynler çocuklarının ne izlediğini, ne oynadığını ya da ne aradığını anlamak için zaman ayırdığında, anlamlı sohbetlere kapı açar ve çocuklarının daha güvenilir dijital alışkanlıklar oluşturmasına yardımcı olur.' ifadelerini kullandı.
Larkina, 'Dijital ebeveynlik uygulamaları, bu yolculukta yalnızca çocukları korumak için değil, aynı zamanda onların hayatına dahil olmak için de yararlı bir araç olabilir.' değerlendirmesinde bulundu.
