2025 yılı itibarıyla işsizlik maaşı alabilmenin şartları ve kapsamı bir kez daha gündemde yerini aldı. Habertürk’ten Ahmet Kıvanç’ın derlediği bilgilere göre, işsizlik maaşı almak için yalnızca prim gün sayısı yeterli olmuyor, işten çıkış nedeni de kritik önem taşıyor.
EN AZ 600 GÜN PRİM ŞARTI
İşsizlik maaşından yararlanmak isteyen kişilerin, son 3 yıl içinde en az 600 gün işsizlik sigortası primi ödemiş olması ve işten ayrılmadan önceki son 120 gün kesintisiz çalışmış olması gerekiyor. Bu şartları sağlayan kişiler, prim gün sayılarına göre farklı sürelerle ödenek alabiliyor:
- 600-899 gün arası: 6 ay
- 900-1079 gün arası: 8 ay
- 1080 gün ve üzeri: 10 ay
ÖDENECEK TUTAR NE KADAR?
İşsizlik maaşı, son dört ayda SGK’ya bildirilen brüt kazancın ortalaması üzerinden hesaplanıyor ve bu ortalamanın yüzde 40’ı kadar ödeme yapılıyor. Ancak ödenecek tutar, hiçbir şekilde brüt asgari ücretin yüzde 80’ini geçemiyor. 2025 yılı için bu üst sınır 20.804,40 TL olarak belirlendi.
İŞTEN ÇIKIŞ KODU BELİRLEYİCİ
İşsizlik ödeneği için yalnızca prim günü ve çalışma süresi yeterli değil. İşçinin, kendi isteği ve kusuru dışında işsiz kalması gerekiyor. Bunu belirleyen unsur ise SGK’ya bildirilen işten çıkış kodu. Toplam 50 çıkış kodu bulunuyor; bunların sadece 19 tanesi işsizlik maaşına hak kazandırıyor. Geri kalan 31 kod ise maaş bağlanmasına engel.
KİMLER İŞSİZLİK MAAŞI ALABİLİR?
Aşağıdaki işten çıkış nedenleriyle ayrılanlar İŞKUR’dan işsizlik ödeneği alabilir:
- 04: İşverenin haklı sebep göstermeden feshi
- 05: Belirli süreli iş sözleşmesinin bitimi
- 12: Askerlik nedeniyle ayrılanlar (dönüşte işsiz kalırlarsa)
- 15: Toplu işçi çıkarma
- 17, 18: İşyerinin kapanması veya işin sona ermesi
- 23, 24, 25: Zorunlu, sağlık ya da işverenin etik dışı davranışı nedeniyle işçinin feshi
- 27, 28: Zorunlu ya da sağlık gerekçesiyle işverenin feshi
- 31, 32, 33, 34, 36, 40: Kanuni veya yapısal gerekçelerle fesih
KİMLER İŞSİZLİK MAAŞI ALAMAZ?
Aşağıdaki nedenlerle işten ayrılanlara işsizlik maaşı bağlanmaz:
· İstifa edenler (03), evlenen kadınlar (13), emekli olanlar (08, 09), vefat edenler (10, 11), ahlaki sebeplerle işten çıkarılanlar (29, 42-50)
· İşyerine sarhoş gelmek, hırsızlık, görevi yapmamakta ısrar, hakaret, sataşma gibi nedenler
MAHKEME KARARIYLA ÖDENEK ALMAK MÜMKÜN
Bazı işverenler, kıdem tazminatı ya da işsizlik maaşı ödenmemesi için işçiyi haksız şekilde ödenek dışı kodla bildirebiliyor. Böyle bir durumda, işçi dava açıp haklılığını mahkeme kararıyla ispat ederse, İŞKUR’a bu kararı sunarak kodun düzeltilmesini ve geçmişe dönük işsizlik maaşı ödemesi almayı talep edebiliyor. Ancak bu durumda başvuruyu işçinin kendisinin yapması gerekiyor.
30 GÜNLÜK BAŞVURU SÜRESİ ÖNEMLİ
İş akdinin feshinin işçiye bildirildiği tarihten itibaren 30 gün içinde İŞKUR’a başvurulması gerekiyor. Bu süre aşıldığında başvuru yapılabilir ancak gecikilen her gün toplam hak süresinden düşülür. Örneğin, 6 ay ödenek hakkı olan biri 10 gün geç başvurursa yalnızca 5 ay 20 gün maaş alabilir.
İşsizlik maaşı konusunda hak kaybı yaşamamak için işten ayrılış nedeninize, SGK’ya bildirilen çıkış kodunuza ve başvuru sürenize dikkat etmeniz büyük önem taşıyor. Detaylı bilgi için İŞKUR’un resmi kaynaklarından veya bir uzman danışmandan destek almanızda fayda var.
