Çorum’da İnşaat Sektörü’nde Demirci Ustası olarak çalışan inşaat işçileri artan maliyetlere yetişemediklerini, müteahhitlerin kendilerine sosyal bir güvence sağlamadığından yakındı. Bir kahvehanede bir araya gelen Çorumlu Demir ustaları Eylül ayında arttırdıkları 200 TL’lik yevmiye fiyatlarının 300 ila 400 arasında olmasını istediklerini, müteahhitlerin artık sigortalarını yatırması gerektiğini vurguladı. Konuya ilişkin açıklamalarda bulunan Mehmet Coşgun, ekonomik sıkıntıdan dolayı yevmiyelerin 300 TL olmasını istediklerini belirterek, yevmiye artışı istedikleri için bazı işçilerin tehdit edilip hakarete uğradığını dile getirdi. Açıklamalarını sürdüren Mehmet Coşgun, “Biz arkadaşlarla Çorum’da bir karar aldık. Yevmiyelerin bu ekonomik şartlarla ilgili yani sıkıntıdan dolayı biz yevmiyeleri 300 yapmaya karar verdik. Bazı kalfalar iş yapan arkadaşlar buna karşı geliyor. Çalışan arkadaşlar bazı 300 lira veren bazı arkadaşlar var. Bunları arayıp tehdit ediyorlarmış. Küfür ediyorlarmış. Hakaret ediyorlarmış. Onu da söyleyeceğiz olmaz zaten. Biz toplantı yapmaya karar verdik.  8 saat çalışıyoruz. 08.00-17.00 arasında çalışıyoruz. 8 saatle bir 200 lira, eldiven olmuş 25 TL. kendi arabalarımızla kendi araçlarımızla işe gidiyoruz. Mazot olmuş, mazotun litresi olmuş 23 lira. Bir pense 150 TL idi bundan iki ay önce 300 TL olmuş. Bundan dolayı bizi kurtarmadığı için. İlk inşaata gittin, inşaattan kazandığın yevmiyeyi sadece kazandığın yemviyenin içerisinde sigortasının olmaması, malzemenin kendinizin karşılaması arabanın kendi imkanlarıyla karşıladığınız doğru mu? Sorusuna üzerine yanıt veren “Coşgun, zaten biz bunları hesapladığımız zaman bizim yevmiyemiz 100 Liranın altına düşüyor.  Yemeği, sigortayı, yeme içmeyi, eldiveni, penseyi hesapladığımız zaman zaten bizim kazandığımız para 100 liranın altına düşüyor. 100 liraya da gelmiyor. Bir günde aldığımız yevmiye 200 lira, 8 saat çalışıyorum.  Bir günde 200 lira için çalışıyoruz sigortamız yok. Yemeğimiz kendimizden. El aletlerimizi de kendimiz alıyoruz. Bu şartlarda ailelerimizi geçindiremiyoruz  diye sorunlarınız var sorusu üzerine Coşgun, bizim dediğimiz gibi sigorta, yemek, eldiven, yol parası, bunları hesapladığımız zaman bizim yevmiyemiz 100 liranın altına düşüyor.  Ekonomi şartlarına göre 200 lira bizi kurtarmıyor şuanda. Kurtarmıyor derken geçinemiyoruz. Sadece biz değil. Geçen sene 300 lira gelen doğalgaz şimdi 700-800 lira geliyor. 100-120 lira gelen elektrik şuan da 270-280 lira geliyor. Su parası deseniz gene aynısı. Bir yağ geçen sene 30-40 liraydı. Bir sene önce şimdi olmuş 150 lira. Bundan dolayı biz yevmiyeleri 300 lira yapmaya karar verdik. Bazı arkadaşlar buna engel olmaya çalışıyor. Bizde onun için karar aldık demirciler olarak emekçiler olarak karar aldık toplantı yapmak için. bunu bugün bir karara bağlayacağız.  Arttırdığınız yevmiyelere karşı çıkan kim sorusuna yanıt veren Coşgun, kalfalar. Kalfalar. Kalfalar birbirinden fiyat kırıp alıyor. Böyle şeylerle karşılaştığımız zaman yok ben kurtaramıyorum. Altından çıkamıyorum. Eğer kurtarmıyorsa, altından çıkamıyorsa yapmayacaksın. Sizin bir gün mesainizde 8 saatlik mesainizde yevmiyelerinizin ve diğer giderlerin size ait olması şartıyla sigorta giderinizi kimler karşılıyor sorusunu üzerine yanıt veren Coşgun, “sigorta zaten yok. Sigorta yok. Şuanda Çorum’da devlet hastanesinin yanında bir hastane yapılıyor orda bir sigorta var. Bir şu Çorum Özel Hastanede bir de otoparkta sigorta var onun dışında Çorum’da hiçbir yerde sigorta yok. Müteahhitler sigortayı yatırıyor ama senden para alarak yatırıyor. Yani sigortanın yarısını sen veriyorsun yarısın müteahhit veriyor” dedi       Murat Yıldırım isimli Demirci Ustası ise yevmiye bedelinin 300 lira olmasının az olduğunu söyleyerek, inşaat sektöründe yaşadıkları sorunları anlattı. Geçen yılda aynı konu olduğunu dile getiren Murat Yıldırım açıklamalarını sürdürdü. Yıldırım, “Geçen sene da aynı bu muhabbet oldu. biraz önce sorduğunuz tüm soruların hepsine ben yanıt vereyim. Sigortadan başlarsak Çorum piyasasında hiçbir müteahhit hiçbir işçinin sigortasını yatırmıyor. Hatta buradan açıkça devlete şikayet edeyim hepsini. Denetimcileri de göreve çağırayım. Denetimcileri de büyük devlete şikayet edeyim. Hiçbir denetimci gelmiyor. Denetime geliyoruz diyorlar ama öyle bir dünya yok. Şurada kaç kişi varsa hiçbir birisinin sigortası yoktur. En yaşlımız kim burada kaç bin sigortası varmış soralım. Geçen sene yevmiyeyi 200 lira diye yaptık. Yani belli başlı zamlardan dolayı yetmediğinden dolayı. Fakat geçen sene Eylül aylarında falan yapmıştık. Eylül ayında 5 litre bir yudum yağ 61 lira civarındaydı. Bir yevmiyeye 3,5 bidon yağ alıyorduk. Bugün 300 lira dedikleri de az. Ben 300 lira yanlısı değilim. Bana göre olması gereken 400 lira. Ama buradaki arkadaşlar kalfaların 300 lira teklifine istinaden 300 lira diyorlar. Benim görüşüm 400. Hep birlikte olursak 400’ü yapmak basit. Burada birlik beraberlik önemli. Şuan 300 lira olsa bile 2,5 bidon yağı alıyor alamıyoruz markası olmayan. Atilla arkadaşım 4 Şubat’ta kalfalara seslendi. İşlerinizin 1 Mart tarihinden itibaren zamlı fiyatlar olacağından dolayı ona göre alın dedi. 4 Şubat’ta mazotun fiyatı 14 lira idi. Bakın sadece 4 şubat diyorum geçen sene gitmiyorum. Bugün 23 lira. Neredeyse 4 Şubat’tan bu yana yüzde yüz zam olmuş. Şimdi biz 200 TL’den 300 lira yapıyoruz. Hangi birisi uyuyor buna. Yani yüzde elli yapıyoruz. Yağa yüzde 500 gelmiş, mazot’a yüzde 500 gelmiş. Bizim kullandığımız eldiven pense şu bu sigorta yemek. Türkiye geneli soğuk demirciler gruplarına konuşma yaptım attım. Ordan bize gelen cevaplar şunlar. Yalan söylüyorsun. Ne? Eldiveni kendim alıyorum dediğimi yalan söylüyormuşum. Yemeğimi kendim yiyorum dediğime yalan söylüyormuşum. Sigortanın olmadığını yalan söylüyormuşum. Şu çıkıyor. Türkiye genelindeki herkes bunları müteahhitten kalfasından sağlayabiliyor demek ki bu sadece bizim Çorumda bu yok. Yani bir nevi biz enayilerde bu yok. Öyle diyeyim. Bugün eldiven olmuş 7 lira, demirle eldivenin gittiği süre bir veya iki gün. En ucuz yemek 20 lira bugün arabanın yakıtı var. Yani 23 lira. Bir kilometre gitsen 2-3 lira yakıyor. Biz eve gelene kadar ağabey kaç liramız kalıyor cebimizde. Şimdi bazı örnekler var. İsimlerini vermeye gerek yok. 400 liralık dairelere 1 milyon diyorlar. 1 milyon. Yüzde kaç yapıyor ağabey? Biz 200 liranın peşine düşmüşüz onu da zorla alacağız. Yani burada kalfalar müteahhitler kimden yana ben anlayamadım ama işçi olmadığı sürece hiç kimse olmaz. İnşaat sektörü olmadığı zaman hiçbir sektör olmaz. Çünkü Türkiye’nin lokomotifi inşaat sektörü. Hani benim burada talebim buradaki arkadaşlarda kabul ederse 400 TL’dir. Ağabey istemek ayrı olması gereken ayrı. Yoksa buraya toplanmamızın bir amacı yok. Ben 300 liranın sizi kurtaracağını da düşünmüyorum. Yani hesap yaparken benim bu hesapları anlatmama gerek yok bu hesapları hepiniz biliyorsunuz. Sigara oldu 25 lira herkes diyecek ki içmeyiver. Hadi içmeyin sigarayı. Madem öyle. Ağabey ben 2006’dan beri inşaatlardayım. Ne yapar 2006’dan bu yana 16 yıl mı yapar? 16 yılda benim toplam sigortam 1700 gün. O da inşaattan değil. Başka işlere girmişim ara sıra onlardan yatıyor. Şimdi bugün müteahhitlerin yaptığı şu. Açık ve net söyleyeceğim. Müteahhidin bu inşaata yatırması gereken bir sigorta bedeli var. Bunu çalışanlarına yatırması gerekirken müteahhit gidiyor herhangi A kişisine ücreti mukabilinde sigorta yatıyor. Bizim sigortalarımızın yatırılmasını istediğimizde de aynı şeyi bize de söylüyor. Örnek veriyorum. 500 lira verirsen sigortanı yatırırım. Biz bu şekilde nasıl sağlık güvencesi alacağız? Nasıl evimizi geçindireceğiz? Nasıl emekli olacağız? Biraz önce sordum aynı soruyu bütün arkadaşlara sorun kaç gün sigortaları varmış. Devlet bile artık bize bakmıyor yani. Devlet diye bir şey inşaat sektöründe yok. Denetim diye bir şey yok. Sigorta yok. Yapı denetim getirdiler. İş sağlığı güvenliği getirdiler. İş sağlığı güvenliğinin ben bir kere inşaata uğradığını görmedim. Şöyle bir anımı anlatayım. Elektrikli bükme makinesinde ben elimi kaptırdım. Gördüğünüz üzere parmağım yamuktur. Sigortam yoktu. O telaşla hastaneye gittik benim sigortam yaptırılmış bile. Ay sonunda ne dendi biliyor musunuz bana? Sigorta ücretini alayım. Bunu diyen müteahhit bizzat. Şimdi ben hangi dayanağa dayanarak inşaata gidip de 200’e 300’e 500’e çalışacağım. Güvence yok. Yevmiye desen yok. Zaten her şey zamlı ortalık krize girmiş. Biz üç kuruşun peşine düşüyoruz. Ama burada kalfalar hep karşı çıkıyor. Hepsini demeyim bazı kalfalar bize destek çıkıyor. Yevmiyelerimizin 400 lira olması durumda insanlar aylığımızın 12.000 bin lira olduğunu düşünüyor. Çünkü ay otuz yevmiye 30 diye düşünülüyor. Fakat bizim hava şartları işimizin şekli bizim en fazla yapabileceğimiz yevmiye 22-23. Sorabilirsiniz en çok çalışan 23 yevmiye yapar. O da sezonun en yoğun olduğu zaman. İyi ağabeyim biz kış yaşıyoruz. Kışın bir yevmiye yaptığımız yok. 4 aydır buradaki herkesin çoğu yattı. Belki bir yevmiye yaptı belki 3 yevmiye yaptı. Şimdi 400 lira aldığımızda 12.000 lira gibi bir rakam çok büyük bir rakam. Ama 12.000’e gelmiyor. Varsayalım 22 yevmiyeden hesap yapalım 8.800 lira yapar. Düş ağabey sigortamı. Düş ağabey eldivenimi. Düş ağabey yemeğimi. Asgari ücretin altında maaş almış oluyoruz. Birde biz ağır işçilik yapan kişiler olarak. Yağmur üstümüzde. Kar üstümüzde. Güneş üstümüzde. Demirin ağırlığı, tozu, hastalığı üstümüzde olmuşken 4.250’nin altında çalıyoruz.  Artı hiçbir sosyal aktivite hak yok. Tatili şunu bunu hiçbir şeyi yok. Ama yine bizim asgari ücretin altına geliyor. Diyecekler ki madem öyle git asgari ücretli biryere gir. Şöyle de bir durumumuz var aslında yani bir yere gittiğinizde sosyal statü olarak necisin diye sorulduğunda inşaatçıyım. Hiçbir işe yaramaz. Yani insanlar tependen bakar. İnşaatçı 5 kuruş etmeyen bir adamdır. Madem öyle ağabey bu işlerin ustalığını kimler yapıyor. Sosyal statümüz yok. Aldığımız para beş kuruş etmiyor. Güvence yok. Hiçbir şey yok ama yine haksız biziz. Biz bunların olmaması taraftarıyız. Artık herkesin bir beraber olması yani kalfalar işçiler kendi geçimlerini biraz daha düşünmelerini istiyoruz. Bunun için de benim görüşüm 400 lira diyorum diğer arkadaşların görüşleri de nelerdir bilmiyorum. Ağabey sadece demirci olarak 300-400 kişi vardır tahminim fazladır. Kalıpçıları falan sayarsan büyük rakamlar çıkıyor. Ama genel anlamda biz demirciler olarak herkesin sınıfı ayrı bide şöyle bir durum var kalıpçıları katarken kalıpçılar yevmiye konusunda itiraz etmemeye taraftarlar. Çünkü şöyle bir inşaat kalıpçı gittiğinde  tabliyeyi üç gün çakıyor. Üç gün söküyor. Yani 6 gün orada. Onun altı günde yaptığı işi biz gidiyoruz demir işi olduğu için bir gün yaptın bitti. 3 gün yat. Onların avantajlılığı sürekliği. Ama onlarında yevmiyerinin yükselmesi gerekir. Onlarla da konuştum geçenlerde 20’sinde bir toplantı yapacaklar iş bırakma kararı alacaklar. Bizde buna ön yol olmuş olduk. Onlara bir örnek gibi. Benim görüşüm 400 lira olmalı” dedi.    
Muhabir: TE Bilisim